Na zo'n vijf uur was het uit met de pret en sloeg ik Als het bloedt dicht, de nieuwe verhalenbundel van Stephen King. Er hielp weer geen moedertje lief aan. Verslavend vakwerk. En met een historisch tintje, deze zoveelste. Namelijk opgedragen aan Russ Dorr. 'Ik mis je, Chief', staat er op de eerste bladzijde te lezen.

De Chief is dood.

Het was me ontgaan. Het nieuws had de Nederlandse kranten niet gehaald. Russ Dorr is veertig jaar lang de medisch adviseur van King geweest. Een hondstrouwe Watson. Dorr zat op de bok van Kings fantasie en hield de leidsels strak; horror tot uw dienst, maar bij voorkeur met twee voetjes op de grond. Dus Russ heeft een mensenleven lang onderzocht 'hoe het zat' en of 'iets kon'. Hij vogelde bijvoorbeeld zeer zorgvuldig uit hoelang iemand nog in leven kon blijven terwijl hij zichzelf opat.

Dat werk.

Dat luistert nauw.

King is 45 jaar na zijn doorbraak met Carrie en nu zonder Russ Dorr nog steeds King. Er is, naast zijn nagelbijtende oeuvre, ook eerlijk gezegd verdomd weinig wat mij niet bevalt aan hem. Neem zijn eeuwige T-shirts, zijn corona-interview met Stephen Colbert, zijn sympatico-creepy voorkomen en - mijn laatste ontdekking dankzij King - het gedicht 'Falling' van James L. Dickey - google dat alsjeblieft even!

Het gedicht wordt voorafgegaan door een berichtje uit The New York Times over een stewardess die door een plotseling openspringende nooduitgang het vliegtuig wordt uitgezogen, the body was found... three hours after the accident. Wat volgt is een huiveringwekkend lange poëtische mijmering over deze val. Horreur van grote schoonheid.

Nee, het enige smetje bij King is eigenlijk zijn sfeerbedervende flirt met de mythe van de oude beeldhouwer. Die zei ooit dat het beeld altijd al in het blok marmer had gezeten en dat hij het er alleen nog uit moest hakken. King spreekt op zijn beurt over verhalen als gevonden aardse fossielen die hij met zijn pen slechts hoeft te delven. Zoals mijn tante Jo zaliger al zei: ja, je zuster op een houtvlot.

Veel geschreven over King wordt er trouwens niet meer. Er zijn niet veel schrijvers op de wereld die meer boeken hebben verkocht, dus op enige nieuwsgierigheid naar het geheim van de smid mag je blijven hopen, maar de inkt op de boekenpagina's is schaars en de redactie kiest vaker voor een jonge held. De Wet van Groen voor Grijs. Alles went, ook de zoveelste King.

Jammer is het wel. Want hij kent zijn gelijke nog nauwelijks.

Kijk, ik ga hier niet verdedigen dat King in het rijtje Philip Roth, Charles Dickens en Gerard Reve hoort te staan. Maar wel vier plaatsen daarachter. Net na Tonke Dragt en net voor J. K. Rowling.

King kan schrijven. Zo.

HEL

Dat hoef je hem overigens zelf niet te vertellen, want hij schreef in 2000 het boekje Over leven en schrijven, waarin hij aspirant-bangmakers schrijfles geeft. Stijl, dialogen, plot, actieve en passieve werkwoorden, vocabulaire, de hele santenkraam aan gereedschap wordt besproken en geïllustreerd met voorbeelden uit eigen werk en wereldliteratuur. Te beginnen met het Eerste Grote Gebod: 'Als je schrijver wilt worden, moet je twee dingen doen: veel lezen en veel schrijven. Daar kun je niet omheen. Er is geen snelle weg binnendoor.'

En dan volgen er tientallen even vermakelijke als strenge lessen met sweeping statements als 'Het bijwoord is niet je vriend. De weg naar de hel is geplaveid met bijwoorden.'

Hatsee! Pak aan!

Maar terzake, ik ben al bijna aan mijn laatste alinea toe. (King is trouwens een grote fan van de alinea. 'Niet de zin maar de alinea is de elementaire eenheid van schrijven.')

Russ Dorr heeft zijn baas bij de vier verhalen in Als het bloedt niet meer kunnen helpen. Hij heeft dus niet kunnen uitzoeken of een gsm die diep in een graf ligt het nog doet. King weet het in het verhaal 'De telefoon van meneer Harrigan' ook niet helemaal zeker, heb ik het gevoel. Meneer Harrigan is in elk geval dood, dat wel. Toch?

Boekerij, 416 p., 24,99 euro. Uit het Engels vertaald door Annemarie Lodewijk.

Verberg tekst

Ooit draaide Stephen King het nummer van de mobiele telefoon van een overleden vriend. Hij wilde zijn stem nog eens horen. 'In plaats van me te troosten, bezorgde het me koude rillingen. Ik heb het nooit meer gedaan', schrijft hij in het nawoord van Tot het bloedt, een verzameling van vier lange verhalen. Die ervaring was het startschot voor 'De telefoon van meneer Harrigan'. Daarin staat de aparte vriendschap tussen een jongen en een schatrijke maar eenzelvige man centraal. Wanneer de man sterft, belt de jongen een paar keer naar zijn gsm, die mee in het graf ging. Vreemd is dat de telefoon blijft werken. Zo vertelt de jongen hem dat hij op school wordt gepest. Even later blijkt de kwelgeest dood te zijn.

In het lange titelverhaal keert Holly Gibney terug. Zij mocht al achter griezelige psychopaten aanzitten in Mr. Mercedes en De buitenstaander. Wanneer zij denkt dat een journalist die als eerste verslag uitbrengt van een aanslag op een school iets met de terreurdaad te maken heeft, ontdekt zij dat de man wel vaker bij rampen stond toe te kijken. En soms in een andere gedaante.

Pratende Rat

Die twee verhalen illustreren perfect Kings werkwijze. Graag voert hij onopvallende mensen op tegen de klassieke achtergrond van een gezapig Amerikaans stadje. Wat zij beleven is bizar en griezelig, maar dat maakt hij totaal aannemelijk.

Kings verbeelding is wat rustiger geworden, maar nog altijd houdt hij ervan om een bovennatuurlijk effect perfect uit te bouwen. Zo duikt in het slotverhaal, 'Rat', een sprekend knaagdier op bij een would-be schrijver die zich in een jagershut heeft afgezonderd om nog één keer te proberen de roman die hij altijd al wilde schrijven af te werken. Tijdens een stevige storm komt de rat hem een vreemd voorstel doen. Dat hij de rat hoort praten komt misschien ook door de hoestsiroop die hij tegen een beginnend griepje heeft ingenomen.

Het kortste verhaal, 'Het leven van Chuck', is vintage King en verbindt het einde van de wereld met de dood van een onopvallende boekhouder. Prachtig is het hoofdstuk waarin King een man beschrijft die uit zijn dak gaat wanneer hij een straatmuzikant hoort spelen.

King is lang weggezet als een veelschrijver zonder literaire waarde. Deze vier verhalen, die je perfect als een inleiding op zijn gigantische oeuvre kunt lezen, tonen waarom King steeds vaker erkend wordt als een van de grootste schrijvers van zijn tijd. Voorop staat het immense vertelplezier dat van elke bladzijde spat. Voor alles moet de lezer op intelligente wijze geëntertaind worden. Een betere leermeester voor zij die literaire ambities hebben, is er niet.

Vertaald door Annemarie Lodewijk, De Boekerij, 414 blz., 24,99 € (e-boek 12,99 €). Oorspronkelijke titel: 'If it bleeds'.

Verberg tekst

Na zo'n vijf uur was het uit met de pret en sloeg ik Als het bloedt dicht, de nieuwe verhalenbundel van Stephen King. Er hielp weer geen moedertje lief aan. Verslavend vakwerk. En met een historisch tintje, deze zoveelste. Namelijk opgedragen aan Russ Dorr. 'Ik mis je, Chief', staat er op de eerste bladzijde te lezen.

De Chief is dood.

Het was me ontgaan. Het nieuws had de Nederlandse kranten niet gehaald. Russ Dorr is veertig jaar lang de medisch adviseur van King geweest. Een hondstrouwe Watson. Dorr zat op de bok van Kings fantasie en hield de leidsels strak; horror tot uw dienst, maar bij voorkeur met twee voetjes op de grond. Dus Russ heeft een mensenleven lang onderzocht 'hoe het zat' en of 'iets kon'. Hij vogelde bijvoorbeeld zeer zorgvuldig uit hoelang iemand nog in leven kon blijven terwijl hij zichzelf opat.

Dat werk.

Dat luistert nauw.

King is 45 jaar na zijn doorbraak met Carrie en nu zonder Russ Dorr nog steeds King. Er is, naast zijn nagelbijtende oeuvre, ook eerlijk gezegd verdomd weinig dat mij niet bevalt aan hem. Neem zijn eeuwige T-shirts, zijn corona-interview met Stephen Colbert, zijn sympatico-creepy voorkomen en - mijn laatste ontdekking dankzij King - het gedicht 'Falling' van James L. Dickey. (Google dat alsjeblieft even!)

Het gedicht wordt voorafgegaan door een berichtje uit The New York Times over een stewardess die door een plotseling openspringende nooduitgang het vliegtuig wordt uitgezogen, the body was found... three hours after the accident. Wat volgt is een huiveringwekkend lange poëtische mijmering over deze val. Horreur van grote schoonheid.

Nee, het enige smetje bij King is eigenlijk zijn sfeerbedervende flirt met de mythe van de oude beeldhouwer. Die zei ooit dat het beeld altijd al in het blok marmer had gezeten en dat hij het er alleen nog uit moest hakken. King spreekt op zijn beurt over verhalen als gevonden aardse fossielen die hij met zijn pen slechts hoeft te delven. Zoals mijn tante Jo zaliger al zei: ja, je zuster op een houtvlot.

Veel geschreven over King wordt er trouwens niet meer. Er zijn niet veel schrijvers op de wereld die meer boeken hebben verkocht, dus op enige nieuwsgierigheid naar het geheim van de smid mag je blijven hopen, maar de inkt op de boekenpagina's is schaars en de redactie kiest vaker voor een jonge held. De Wet van Groen voor Grijs. Alles went, ook de zoveelste King.

Jammer is het wel. Want hij kent zijn gelijke nog nauwelijks.

Kijk, ik ga hier niet verdedigen dat King in het rijtje Philip Roth, Charles Dickens en Gerard Reve hoort te staan. Maar wel vier plaatsen daarachter. Net na Tonke Dragt en net voor J. K. Rowling.

King kan schrijven. Zo.

Dat hoef je hem overigens zelf niet te vertellen, want hij schreef in 2000 het boekje Over leven en schrijven, waarin hij aspirant-bangmakers schrijfles geeft. Stijl, dialogen, plot, actieve en passieve werkwoorden, vocabulaire, de hele santenkraam aan gereedschap wordt besproken en geïllustreerd met voorbeelden uit eigen werk en wereldliteratuur. Te beginnen met het Eerste Grote Gebod: 'Als je schrijver wilt worden, moet je twee dingen doen: veel lezen en veel schrijven. Daar kun je niet omheen. Er is geen snelle weg binnendoor.' En dan volgen er tientallen even vermakelijke als strenge lessen met sweeping statements als 'Het bijwoord is niet je vriend. De weg naar de hel is geplaveid met bijwoorden'.

Hatsee! Pak aan!

Maar terzake, ik ben al bijna aan mijn laatste alinea toe. (King is trouwens een grote fan van de alinea. 'Niet de zin maar de alinea is de elementaire eenheid van schrijven.')

Russ Dorr heeft zijn baas bij de vier verhalen in Als het bloedt niet meer kunnen helpen. Hij heeft dus niet kunnen uitzoeken of een mobieltje dat diep in een graf ligt het nog doet. King weet het in het verhaal 'De telefoon van meneer Harrigan' ook niet helemaal zeker, heb ik het gevoel. Meneer Harrigan is in elk geval dood, dat wel. Toch?

Uit het Engels vertaald door Annemarie Lodewijk. Boekerij; 416 pagina's; € 24,99.

Verberg tekst

Stephen King zou niet één van ’s werelds bestverkopende schrijvers zijn als hij niet met enige regelmaat van een goed idee beviel. Alleen stretcht de auteur van klassiekers als ‘Carrie’, ‘Misery’ en ‘The Shining’ zijn invallen weleens tot een lengte die ze slecht verdragen. Niets is echter minder waar in ‘Als het bloedt’, een heerlijke verzameling van vier nieuwe verhalen. Ondanks de titel is het geen bloed dat van de pagina’s spat – toch niet in groteske hoeveelheden – maar onvervalst schrijfplezier. Dat het een genot was om een verhaal te schrijven over een ‘Meneer de Zakenman-type’ die bij een straatmuzikant blijft staan en begint te dansen, schrijft de 72-jarige auteur in zijn nawoord over ‘Het leven van Chuck’, maar het geldt overduidelijk ook voor de overige drie vertellingen in deze opvallend tedere bundel. De King of Horror zou zijn kroontje moeten inleveren als er in een nieuw boek van zijn hand geen enkel bovennatuurlijk verschijnsel zou opduiken, maar met sms’jes uit het dodenrijk, een sprekende rat en een ‘psychische vampier’ die zich voedt met het leed van anderen, zit King nog steeds comfortabel op zijn zelfgebouwde troon. Toch is het net het horrorverhaal waar het boek de titel aan ontleent, dat het minst weet te bekoren. King borduurt met het mysterie over een televisieverslaggever die net iets te hard geniet van zijn werk, voort op zijn roman ‘De buitenstaander’, maar laat nu net dat

grofweg zeshonderd pagina’s tellende boekwerk uit 2018 één van die voorbeelden zijn waarbij de lengte van het verhaal niet recht evenredig bleek aan de draagkracht van het onderliggende idee. Dan is hij beter op dreef in ‘De telefoon van meneer Harrigan’, ‘Het leven van Chuck’ en ‘Rat’. Het eerste verhaal is een onvervalst stukje americana waarin Stephen King simpelweg doet waar hij goed in is: een portret van kleinsteeds Amerika inkleuren met een paar metafysische toetsen. Het comingof-ageverhaal over een jongetje dat blijft bellen naar de iPhone die mee in het graf ging van de man aan wie hij literatuurklassiekers voorlas, is een warm en herkenbaar staaltje vakmanschap waarin King, die niet bekendstaat als iemand die veel bladen voor de

BELGAIMAGE

mond neemt, andermaal bewijst dat een voorliefde voor ruraal Amerika en countrymuziek niet noodzakelijk een stem voor Donald Trump impliceert. Dezelfde milde blik op zijn medemens hanteert hij in ‘Het leven van Chuck’, een literaire vingeroefening waarin het idee dat er bij een overlijden een hele wereld teloorgaat, nogal letterlijk wordt genomen. Ondanks een overaanbod aan apocalyptische literatuur in de schappen van menige boekenwinkel slagen weinig andere schrijvers erin om onze reactie op het naderende einde van de wereld even geloofwaardig te voorspellen als Stephen King. Het gelaten ‘Dat is balen’ waarmee zijn personages de ineenstorting van alles wat ooit vertrouwd was lijken te aanvaarden, klinkt dezer dagen aannemelijker dan ooit. Maar het meest diabolische plezier heeft King wellicht beleefd aan ‘Rat’, een klassiek ‘pact met de duivel’-intrige waarin hij een docent creatief schrijven aan al zijn eigen woorden laat twijfelen. Op het titelverhaal na moet geen van de vertellingen in deze bundel het hebben van de ondraaglijke spanning of snoeiharde actie. Dat betekent geenszins dat Stephen King verleerd is hoe hij zijn lezers vlot pagina’s moet laten omslaan. Alleen doet hij het hier met innemende karakterschetsen en gevoelvolle vertelkunst. Alleen al de scène met de dansende accountant maakt ‘Als het bloedt’ de moeite waard. Het moment waarop de man, die zich al lang geleden heeft neergelegd bij het feit ‘dat bekrompenheid de natuurlijke gang van zaken is’, zich helemaal overgeeft aan de drums van een straatmuzikant en beseft ‘dat dát de reden is waarom God de wereld heeft geschapen’, is één van de eenvoudigste, maar doeltre endste en ontroerendste passages uit zijn oeuvre.

Verberg tekst

Deze vier verhalen - eerder novelles - bevattende bundel heeft de gekende en geliefde King-elementen: de meester van de sfeerschepping begint vaak met 'kleinsteedse' Amerikanen die verstrikt raken in totaal onvoorziene, levensgevaarlijke situaties die een paranormaal tintje hebben. In die zin zijn 'De telefoon van meneer Harrigan' en 'Rat' klassieke King-verhalen. 'Het leven van Chuck' dat achterstevoren wordt verteld, is surrealistisch getint, maar de meester komt er mooi mee weg. 'Als het bloedt' is in feite een vervolg op de roman 'De buitenstaander', waarin een wezen met de eigenschappen van een kameleon bizarre moorden pleegt. Dit vervolgverhaal is bijzonder spannend. Alles bij elkaar is dit een attractieve bundel spannende verhalen voor een breed publiek van de Amerikaanse schrijver (1947) die overal ter wereld wordt erkend als de grootmeester van het horrorgenre. Zoals inmiddels traditie is geworden, volgt na de verhalen een nawoord van King waarin hij achtergronden van de verhalen toelicht. Verberg tekst