Na haar zelfmoord laat de scholiere Hannah Baker een opmerkelijk testament na: zeven cassettebandjes, met op elke kant het verhaal over één persoon die een rol speelt in Hannahs beslissing om een einde aan haar leven te maken. Dertien redenen voor Hannah om uit het leven te stappen, en haar jaargenoot en love interest Clay Jensen is er blijkbaar één van, want op een ochtend wordt de schoenendoos met cassettes bij hem bezorgd. Clay gaat op zoek naar een middel om de ouderwetse geluidsdragers af te spelen, waarbij hij zich noodgedwongen aan Hannahs regels houdt: ‘Regel één: je luistert de cassettes helemaal af. Regel twee: je stuurt ze door […] naar degene die na jouw avontuurtje komt. Voor het geval je in de verleiding komt je niet aan de regels te houden: ik heb van alle cassettes een kopie gemaakt. Als het pakje jullie niet alle dertien bereikt, zullen de kopieën publiekelijk worden vrijgegeven.’ Langzaam ontrafelt Clay de lijntjes die de mensen op de tapes met elkaar verbinden en die uiteindelijk leiden tot Hannahs noodlottige beslissing.
In de Verenigde Staten maakte dit debuut uit 2007 veel indruk: langer dan een jaar prijkte het op de New York Times Bestseller List, het werd veelvuldig genomineerd voor literaire prijzen en een verfilming is in de maak. Het is wat dat betreft opmerkelijk dat het niet eerder door een Nederlandstalige uitgeverij is opgepikt. Dat uitgerekend Lemniscaat de rechten heeft weten te bemachtigen, lijkt logisch aangezien het boek prima in de reeks ‘Made in the USA’ past. Thirteen reasons why doet wat sfeer en stijl betreft ook sterk denken aan het werk van die andere grootheid uit de Amerika-reeks: John Green.
Naast de heftige thematiek kiest John Asher in deze adolescentenroman voor een bijzondere vorm als leidraad: Hannah’s verhaal wordt op de pagina’s afgewisseld met dat van Clay. Twee kleuren en lettertypes door elkaar onderscheiden de twee perspectieven duidelijk voor de lezer. Zo’n dubbelperspectief is al vaker met succes toegepast, bijvoorbeeld in Ted van Lieshouts Gebr.. In Thirteen reasons why staat de vorm echter zo centraal, dat het de leesbaarheid af en toe ongunstig beïnvloedt. Het is zonde dat de twee verhalen geen échte symbiose met elkaar aangaan. Was dat wel gelukt, dan was Ashers debuut zonder meer briljant uitgepakt. Nu is het verhaal van Hannah echter zo veel interessanter dat Clays verzuchtingen (‘God. Dit is niet te geloven.’ ‘Nee, dit kan niet waar zijn.’) soms irritante onderbrekingen vormen.
In het uitgebreide nawoord wordt duidelijk dat Asher een duidelijke moraal voor ogen had bij het schrijven. Zijn boodschap, namelijk dat een ogenschijnlijk onbenullige gebeurtenis of beslissing kan leiden tot een onafwendbare lawine van ellende (het sneeuwbal- of butterfly-effect), verpakt hij op overtuigende, niet-belerende wijze. Alles grijpt in elkaar, iedereen draagt verantwoordelijkheid en schuld, ook Hannah. Die gelaagdheid maakt Ashers personages levensecht, evenals zijn directe, rauwe stijl. Asher laat het aan de lezer om te bepalen of Hannah’s zelfmoord het logische eindpunt vormt van de razende lawine, of dat ook haar actie weer bijdraagt aan het sneeuwbaleffect.
[Anne Vriens-van Dijk] Verberg tekst

Op een dag krijgt Clay (16, ik-figuur) via de post zeven cassettebandjes in een schoenendoos zonder afzender. Als Clay het eerste bandje afspeelt, hoort hij de stem van klasgenoot Hannah Baker, die een paar weken eerder zelfmoord heeft gepleegd. Op dertien kanten van de cassettes beschuldigt zij telkens iemand die mede verantwoordelijk is voor haar dood. Alleen die dertien krijgen de bandjes te horen. Clay vraagt zich af wat hij Hannah heeft aangedaan. Deel uit de serie 'Made in the USA', een bijzonder opgezette jongerenroman en bestsellerdebuut van de Amerikaanse auteur Jay Asher. Enerzijds wordt het verhaal verteld door Clay die vol emotie binnen een etmaal de bandjes afluistert, anderzijds volgen we het verhaal van Hannah. De verhaallijnen wisselen elkaar voortdurend af en zijn te onderscheiden door verschillend lettertype en kleur. Dit vergt enig schakelvermogen, maar versterkt de betrokkenheid van de lezer. Zwaar onderwerp dat vanuit twee standpunten benaderd wordt. Aantrekkelijk omslag. Stilistisch bijzonder en spannend verhaal, herkenbaar voor middelbare scholieren. Vanaf ca. 14 jaar. Verberg tekst

Hannah Baker schrijft haar testament via dertien ingesproken casettebandjes. In elk van de dertien opnamen beschuldigt ze iemand van haar klasgenoten ervan dat ze op de één of andere manier betrokken zijn bij haar zelf gekozen dood. Op een dag krijgt Clay - nochtans een kanshebber bij Hannah - de bandjes thuis bezorgd. Het meisje waar hij verliefd op was, bezorgt hem een tijd van diep verdriet en laat hem verweesd achter ...
In de VS prijkte dit debuut meer dan een jaar op de bestsellerslijst. Daar is het al in 2007 verschenen, er is ook een film van gemaakt. Deze roman is in een bijzondere vorm geschreven. Hannah's verhaal wordt afgewisseld met dat van Clay. De twee verhalen onderscheiden zich door twee kleuren en twee lettertypes. Maar zo wordt het zwakke punt van dit verhaal wel heel duidelijk: de inbreng van Clay is veel minder interessant dan de boeiende verhalen van Hannah. Wanneer hij de bandjes beluistert, krijg je van zijn kant teveel gesteun en gezucht te horen en dat maakt dat zijn verhaal te weinig met dat van Hannah verweven wordt. Voor de rest komen de klasgenoten van Hannah heel duidelijk en overtuigend over. Het boek sleept je mee als lezer en blijkbaar kunnen kleine onbenullige dingen grote gevolgen hebben. Het is ook een oproep - zonder ergens drammerig te klinken - tot verantwoordelijkheid en respect voor elkaar.
In een uitgebreid nawoord geeft de schrijver een duidelijke moraal mee. Er moeten niet altijd grote gebeurtenissen plaatsvinden in iemands leven om er een einde aan te willen maken. En leer praten over je gevoelens als je het leven als een dreiging begint te ervaren, ook al is de aanleiding schijnbaar onbenullig.
Verberg tekst