Waar is de tijd? Nog niet zo verschrikkelijk lang geleden werden strips bijzonder schadelijk geacht voor het tere brein van kinderen en jongeren. Gevaren van hersenverweking of een desastreuze invloed op de taalbeheersing lagen op de loer.
Gelukkig hebben sindsdien meer mensen het licht gezien en ontdekte men de kunstzinnige en didactische kant van strips. Vaak hebben strips onze beeldvorming meer bepaald dan gespecialiseerde naslagwerken. Hoeveel mensen hebben verre landen of oude beschavingen niet leren kennen via Suske en Wiske, Asterix of Alex? Ook recente stripreeksen hebben vaak een historische inslag. Een reeks zoals ‘De verborgen geschiedenis’ (een alternatieve visie op de jaren zestig) is daarvan een mooi bewijs.

De makers van deze reeks, Fred Duval en JeanPierre Pécau, hebben hun concept in de reeks ‘Jour J’ nog uitgebreid. Onder de titel ‘Uur U’ en in een zeer fraaie vormgeving verschijnen de delen bij Silvester Strips. Het vertrekpunt bij elke aflevering is steeds een ‘wat als’-vraag. In het eerste deel is dat de vraag: ‘Wat zou er gebeurd zijn als de Sovjetunie de Verenigde Staten had verslagen in de wedloop naar de maan?’ Niet zo’n gekke vraag trouwens, want de Russen waren op dat moment nog heer en meester in het heelal en de VS holde meestal de feiten achterna. De cover van Russen op de maan! is een zeer knap ontwerp. De iconische foto van de ruimtevaarder die zijn vlag op de maan heeft geplant, is zeer herkenbaar maar ook bevreemdend. Want wappert daar niet een rode vlag met hamer en sikkel in plaats van de Stars and Stripes?

In Russen op de maan! loopt de historische ruimtevlucht van Apollo 11 in 1969 door een micrometeoriet op een dramatische manier af en zetten de Russen enkele maanden nadien voet op de maan. Richard Nixon is not amused en zet zwaar in om de Amerikanen als eersten permanent te laten verblijven in een maanbasis. Ook in de ruimte heerst de Koude Oorlog. Dan verspringt het verhaal naar 1979 en wordt als held de Russische testpiloot Sasja Nikolajevitsj Zjoekov geïntroduceerd. Hij is een roekeloze durfal, een stevige drinker en een wilde gokker. Zijn oversten zijn hem daarom ook liever kwijt dan rijk. Omdat Zjoekov geen zin heeft in een confrontatie met de krijgsraad of een enkel ticketje naar de goelag, neemt hij een bijzondere missie aan. Hij gaat naar de maan, omdat het contact met de daar gevestigde Sovjetbasis Galaktika helemaal is weggevallen. Het verhaal heeft nadien nog heel wat verrassingen in petto. Misschien zelfs iets te veel, en dat ondermijnt wat een zeer sterk begin was. Toch blijft dit een zeer onderhoudend album.

En de historicus die mort omdat hij vreest dat lezers van deze strips nu geen enkel historisch besef meer zullen hebben? Geen bezwaar, want achteraan worden kort en krachtig de historische feiten van de fictie gescheiden. Bij de documentatie staan ook een aantal lezenswaardige boeken. Alleen jammer dat het steeds gaat om Franstalige boeken. [Werner Van Den Bogaert] Verberg tekst

Een verleidelijke vraag voor ieder die zich interesseert in geschiedenis of politiek luidt: 'Wat zou er gebeurd zijn, als...?' In dit geval: als niet de Amerikanen in 1969 de eersten waren die landden op de maan, maar de Russen, die dat tegelijkertijd probeerden, en voor wie de lol er af was toen de Amerikanen 'gewonnen' hadden door middel van hun maanlanding. In deze strip verongelukt de Apollo 11, wat de Russen doet opveren: vervolgens blijkt er er een sociaal verkeer te zijn in de ruimte waar de wereldleiders van toen (Nixon, Breznjev, Carter) niet goed zicht op hebben, met mogelijke gevolgen voor de dan zo actuele Koude Oorlog. Een zogenaamde 'faction'-strip (feit vermengd met fictie) door Franse tekenaars en scenarioschrijvers van middelbare leeftijd, in de sfeer van bijvoorbeeld Corben (uit de jaren zeventig) met daarin - zij het niet frequent - grof geweld, cryptische dialogen en fel-realistisch, ingekleurd tekenwerk. Dat de omslagillustratie doet denken aan Time/Life Magazine is vast geen toeval. Voor ruimtenerds en liefhebbers van de recente geschiedenis die wel tegen een beetje actie kunnen! Verberg tekst