De Nederlandse vertaling van David Ebershoffs debuutroman The Danish Girl brak in 2000 weinig potten. Nu Hollywood het boek verfilmd heeft, krijgt het gelukkig een tweede kans. De roman is losjes gebaseerd op het in 1932 gepubliceerde dagboek van Einar ‘Lili Elbe’ Wegener, een Deense kunstschilder die in 1930 als allereerste een transseksuele chirurgische ingreep onderging. Een jaar later bekocht Lili de experimentele operaties met haar dood.

Ebershoff concentreert zich op de bijzondere relatie tussen Einar en zijn Amerikaanse vrouw Greta Waud. Met veel liefde en mededogen schetst hij Greta als een sterke, onafhankelijke vrouw die haar man van het begin tot het einde steunt en helpt om tot Lili te transformeren. In het echte leven was Einar getrouwd met de Deense kunstenares Gerda Gottlieb. Ook zij steunde haar Lili, alleen niet tot het bittere einde: in 1930 scheidden ze.

(J.S.) ■

Merkwaardig en ontroerend verhaal over een kunstenaarsechtpaar, de landschapschilder Einar Wegener en zijn uit Amerika afkomstige vrouw, Greta Waud. Greta was op tienjarige leeftijd met haar vader, die er tot ambassadeur werd aangesteld, in Denemarken komen wonen, waar ze zich later zou ontwikkelen tot een succesvol portretschilder. Einar werd bekend als de eerste transseksueel ter wereld, die operatief een vrouw werd en de rest van zijn leven als Lili Elbe bekendheid zou verwerven. Haar dagboeknotities, geschreven tijdens het verblijf in de vrouwenkliniek van Dresden, waren aanleiding voor de auteur om het verhaal van dat buitengewone koppel te schrijven. Een vergeten geschiedenis die opnieuw leven wordt ingeblazen, en dat op een meer dan indrukwekkende manier.

Het verhaal focust op de relatie tussen Einar/Lili en Greta, die ondanks de gewijzigde verhoudingen even hecht bleef als toen ze trouwden, tien jaar nadat ze elkaar voor het eerst hadden ontmoet op de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Kopenhagen op 1 september 1914. Het was overigens de opzichtige en kordate Greta die het initiatief had genomen om tegen de zin in van haar ouders met de verlegen en kwetsbare Einar te trouwen. Zoals ook zij het was die heel vroeg aanvoelde met welk probleem haar man worstelde en hem ging helpen zijn diepste en onderbewuste wens te vervullen. Ook na hun scheiding en nadat Greta in Parijs haar carrière als portretschilder kon uitbouwen, zou ze hem blijven steunen, m.n. als na lang aarzelen professor Bolk in Dresden de definitieve operatie zou uitvoeren.

Een fascinerende biografische roman, die getuigt van een groot inlevingsvermogen, zowel in de psyche van de naar het leven getekende personages, als in de geest van de tijd waarin deze taboedoorbrekende gebeurtenis plaatsvond. [Jet Sienema] Verberg tekst

Debuutroman, gebaseerd op de ware levensgeschiedenis van de eerste man die in 1930 een sekseveranderingsoperatie onderging: de Deense landschapsschilder Einar Wegener (1886-1931). Toch is transseksualiteit niet het hoofdthema van dit boek, maar de onvoorwaardelijke liefde, genegenheid en trouw van Wegeners van oorsprong Californische vrouw, Greta Waud. Als Greta het portret van een bevriende operazangeres wil voltooien maar haar model niet komt opdagen, vraagt ze Einar haar jurk, zijden kousen en schoenen aan te trekken en te poseren. Tijdens deze poseersessie wordt de vrouw in hem gewekt. Het paar vertrekt naar Parijs, waar Greta, geïnspireerd door 'Lili', zoals ze Einar als vrouw noemt, als portretschilder bekendheid krijgt. Greta steunt Lili door dik en dun, tot en met de uiteindelijke fysieke sekseverandering in Dresden. De auteur tekent trefzeker en overtuigend Greta's verbazingwekkend krachtige, ruimhartige persoonlijkheid; Einar/Lili komt van binnenuit veel minder uit de verf. Dat heeft wellicht te maken met de documenten waarover de schrijver kon beschikken: met name het dagboek van Greta Waud. Een prachtig, subtiel boek met een knappe historische sfeertekening, voor een breed publiek toegankelijk. Verfilmd door regisseur Tom Hooper, de film ging begin 2016 in première. Verberg tekst